Dagelijks archief: 13 oktober 2007

Een dagje Amish in Dutch County

 Amish land werk

Tjonge, wat was het koud toen we vanmorgen uit bed kwamen. Ondanks het lekkere weer overdag, was het een hele koude nacht. Vannacht toch de verwarming maar eens aansteken. Vooral voor Alberts lijf is deze kou niet goed!

Rond half acht zaten we met een beker koffie en een yoghurtje de reacties op onze blogs te lezen en het rondje langs het Alles Amerika-forum te maken. We zouden rond kwart over negen opgehaald worden door Chris van Enterprise Car Rentals. Ondanks dat we Avis Preferred Membership hebben, blijkt Enterprise altijd toch weer dichterbij te zitten én ze halen je op. Tot onze verbazing wordt er om half negen al op de deur geklopt. Gelukkig ben ik al aangekleed en klaar voor vertrek, Albert stapt net onder de douche uit. Chris is vroeg en tot onze verrassing hoeven wij niet mee naar zijn kantoor, maar handelt hij de papierhandel bij ons in de camper af. Wij hadden een auto besproken voor het weekendtarief van $ 38,70 per dag. De grootste is dan een Intermediate, hij had het over een Chevrolet Impala. Tot onze verbazing staat er toch een SUV voor de deur, altijd onze favoriet. We krijgen een gratis upgrade, omdat de Chevy niet beschikbaar was. Ons hoor je niet klagen, deze Saturn Outlook blijkt een heerlijke tourauto, we zijn er zeer tevreden over. Chris blijkt nog een auto te hebben op een of andere manier, want we hoeven hem niet terug te brengen. We hoeven zelfs maandag de auto niet weg te brengen, alleen de sleutels bij het kantoor op de camping afgeven en de auto daar parkeren is genoeg. Dat is pas superservice! We betalen zo’n 25 dollar per dag aan verzekering bij, dat is het nadeel van hier in Amerika pas huren.

En zo staan we dus al voor half tien in het centrum van Lancaster op de Central Market, waar zo’n 60 kraampjes zijn met allerlei eten, wat quilts, bloemstukken en hebbedingetjes. Altijd leuk om even overheen te lopen. We hebben niets nodig, maar toch. Na de markt rijden we terug richting de camping, want iets verder zit het Amish House en Farm, waar je een toer met een gids kan krijgen om meer te leren over de geschiedenis en leefwijze van de Amish. We zijn met een vrij grote groep en de mevrouw die onze gids is, dreunt haar verhaal op. Een prima verhaal, alleen is het jammer dat het zo duidelijk uit het hoofd geleerd is en zonder enige emotie of enthousiasme gebracht wordt. Wat een verschil met onze gids eerder in het Rockefeller huis. Albert zegt wel dat juist haar droge manier van vertellen ervoor zorgt dat het voor hem heel goed te volgen is, hij heeft nog weleens moeite met het Engels als het anders gaat.

Ik zal proberen de grote lijn van haar verhaal weer te geven. We worden ontvangen in een vrij lege ruimte, waar zo’n 20 houten bankjes staat waarop we plaats nemen. In het midden is een soort schuifwand weggehaald. Ze vertelt dat dit soort ruimten de woonkamers zijn van de Amish, maar dat bij hun kerkdiensten de grote meubelstukken eruit gehaald worden en de kamer wordt ingericht voor de dienst. De banken en benodigde bijbels en spullen voor de maaltijd worden met een wagen gebracht. De Amish hebben namelijk een keer per twee weken een kerkdienst en ze hebben geen kerk, maar houden hun diensten bij de mensen thuis. Er zijn zo’n 30 families per district en zo komt elk gezin ongeveer een keer per jaar aan de beurt om bij hen in huis kerk te houden. Er wordt dan zo’n 4 uur gebeden, gepreekt door verschillende dominees en twee keer op zo’n dag wordt een uitgebreide maaltijd gebruikt. De kerkdienst begint al rond 8 uur ’s morgens. De middaguren worden gebruikt om bij elkaar op visite te gaan. De vrije zondagen in het jaar zijn ook voor bezoek aan familie en vrienden.

De Amish zijn vanuit Zwitserland via Duitsland naar Amerika gekomen. De groepering is onstaan doordat hun oprichter, hun dominee Amman, de leefwijze van de Mennoïeten niet streng genoeg vond vasthouden aan hun uitgangspunten. Ze geloven in een strikte scheiding van kerk en staat, willen geen oorlog voeren en hun leven zo dicht mogelijk bij de bijbelse voorschriften laten. In de praktijk komt het erop neer dat ze geen gebruik maken van de moderne mogelijkheden van onze maatschappij. Er is geen televisie in huis, geen telefoon (hoewel wel een openbare telefoon langs de weg, voor algemeen gebruik), ze maken geen gebruik van het electriciteitsnet en hun vervoer vindt plaats door middel van paard en buggy. Landbouwmachines zijn er wel, maar worden meestal nog door paarden of muildieren getrokken. Tractors zul je wel zien, maar die mogen niet op luchtbanden staan, zoals luchtbanden helemaal verboden zijn. De gedachte hierachter is dat de Amish geacht worden bij hun gemeenschap te blijven en luchtbanden zullen hen in staat stellen verder weg te gaan. Vreemd genoeg mogen jonge Amish-mensen wel ‘proeven’ van het ‘Engelse’ leven als ze 16 jaar zijn. De Amish geloven niet in de doop bij kinderen, ze willen dat hun leden bewust voor hun kerk kiezen. Jongeren worden dan ook pas in de gemeenschap opgenomen als ze oud genoeg zijn om bewust hun keuze voor de doop te maken. Voor ze dat doen, mogen ze ‘wereldse’ zaken ondervinden, zoals autorijden en naar de film gaan. De auto mag dan weer niet bij het ouderlijk huis geparkeerd worden, maar moet op een veilige plaats op gepaste afstand. Fietsen zijn zeldzaam, er zijn wel tegenwoordig wat rolschaatsen en stepjes voor de kinderen.

De mannen laten hun baard staan vanaf het moment dat ze gedoopt zijn, jonge mannen mogen zich nog scheren. Er volgt een hele uitleg over alle verschillende soorten jurken, maar het komt er vooral op neer dat elke versiering verboden is. Zelfs knopen zijn voor de vrouwen volledig ‘not done’. Hun jurken en schorten worden bij elkaar gehouden door spelden, een soort kopspelden zonder kop. Meisjes krijgen op hun 16e hun eigen slaapkamer en kunnen dan aan hun uitzet beginnen, jongens krijgen op die leeftijd een eigen buggy. Wij kwamen trouwens vanmiddag opvallend veel jonge vrouwen tegen met een buggy.

Boodschappen, medische hulp e.d. halen de Amish gewoon bij dezelfde winkels, artsen en ziekenhuizen als alle mensen in het gebied. Er wonen trouwens veel meer Amish in Amerika dan alleen de 27000 hier in Pennsylviana. In nog 28 andere staten zijn Amish te vinden.

Weer iets raars is dat de Amish geen stroom gebruiken, maar wel generators en andere zaken mogen gebruiken, zolang ze maar door propaangas, benzine, diesel of iets dergelijks worden gestookt. Zo hebben de Amish gewoon koelkasten in huis, op propaan en zagen we een Amish met een benzine-bosmaaier gras maaien.

Verwar Amish niet met de hier ook veel voorkomende Mennoïeten. Mennoïeten hebben bijvoorbeeld wel kerken en zij zijn wel gekleed in lange jurken met hoofdkapjes, maar bij hen mogen decoraties en vrolijke stofjes wel. Amish-vrouwen dragen alleen effen en zwarte stoffen. Mennoïeten gaan ook op vakantie, Amish hooguit op familiebezoek in andere staten, waarbij ze dan wel weer met auto’s mogen meerijden en gebruiken mogen maken van openbaar vervoer als bus en trein. Vliegen is verboden. Snappen jullie hem allemaal nog?

Wij zijn na de toer eerst maar eens gaan lunchen bij Cracker Barrel aan de overkant. Een hele andere wereld met een mengelmoes van allerlei mensen, een winkel waar ze driedubbeldik overal voor in de rij stonden en waar ik -jippie!- de kalender van Marjolein Bastin vond. Die had ik mijn vriendin Coby beloofd mee te nemen, want vreemd genoeg is deze kalender van de Nederlandse schilderes in Nederland niet te koop. Co, ik heb hem!

Albert eet een hamburger met frietjes, ik ben nog meer aan ontbijt toe en ga voor een pancake-ontbijt met ei en bacon.

De middag brengen we door met toeren. Eerst maken we een toer volgens een kaart, door het Amish-gebied. Het is er enorm druk met in de dorpjes Bird-in-Hand en Intercourse (hoe krijgen ze het verzonnen!) veel toeristen, busladingen vol! Wij zoeken de rust op en gaan gewoon een eind het gebied in, waar we genieten van allerlei mooie huizen, boerderijen, natuur en ‘gewoon Amerika’. Aan het eind van de middag komen we weer terug door Amish-gebied, maar nu waar het veel minder toeristisch, dus veel leuker is!

Zo rond half acht zijn we op pad gegaan om een goede biefstuk te scoren. De eerste keus was Texas Roadhouse, hier zo’n 600 meter vandaan. Als echte Amerikanen ga je daar ’s avonds natuurlijk niet lopend heen, ze zouden je zo van de sokken rijden. Daarbij is die 600 meter wel bergje op. We pakken dus de Saturn en rijden erheen. We doen er heel lang over om hier de drukke weg over te steken, want we moeten naar linksaf, dus met een grote boog. Lopend zouden we er al geweest zijn zowat. Het is er laaiend druk en terwijl Albert een parkeerplaatsje zoekt, ga ik vragen hoe lang we moeten wachten op een tafel. Anderhalf tot twee uur is het droge antwoord! Nou, in geen anderhalf of twee jaar, dus we vertrekken weer. Op de Garmin zoek ik Outback Steakhouse, een van onze favoriete steakrestaurants. Er zit er een een mijl of 6 verder, geen probleem dus. Het probleem komt pas als we erheen rijden. Garmin stuurt ons midden door het centrum van Lancaster, maar ook door niet zulke frisse buurten, waar we op zaterdagavond liever geen problemen krijgen. Halverwege snappen we waarom, Garmin staat nog ingesteld op ‘vermijd snelwegen’ en stuurt ons dus volledig binnendoor! We rijden een hele tijd en dan eindelijk zijn we er.

Eenmaal binnen blijkt dat we hier een wachttijd van ongeveer 40 minuten hebben, maar dat is niet zo erg. Het is erg knus, we hebben lekkere bankjes om op te wachten en krijgen een ‘pager’. Al snel zit er een jong stel naast ons en we raken aan de praat. Er komt een jonge vrouw binnen, met hoofdkapje, maar wel met een vrolijke blauw-wit geblokte rok. Geen Amish dus, maar Mennoïet. Ze heeft een heel klein babytje in een kleurige doek op haar arm en zelf heeft ze nog een heel pril, jong gezichtje. Ik vraag mijn buurvrouw of alleen Mennoïeten uit eten gaan of dat Amish dat ook doen. Ze zegt dat dat een beetje afhankelijk is van hoe strikt de Amish zijn, ook daar is verschil in. We krijgen een gesprek over de Amish en ze vertelt dat Amish jongeren volop uitgaan en daten. Waar ze precies heengaan is me niet duidelijk, maar je moet ’s avonds laat maar eens door het gebied rijden, zelfs na middernacht, zegt ze. Je rijdt de ene na de andere buggy voorbij! Haar man vertelt dat die enkele Amish die wél de gemeenschap verlaat, vaak erg succesvol wordt in het zakenleven. Ze zijn gewend om keihard te werken! Het is bijna jammer als we uiteindelijk een tafeltje krijgen, het is een heel leuk gesprek!

We eten er als vanouds lekker. Alber kiest voor zijn geliefde Victoria Crown Steak met Blue Cheese erop, voorafgegaan door Franse uiensoep. Ik ben dol op hun aardappelsoep en neem de Drovers Platter, een kipfilet/sparerib combo. Heerlijk! Voor een nagerecht is geen plek meer. We rijden deze keer rechtstreeks naar de camping, over de Highway, dat gaat een stuk sneller!

Voor foto’s, klik op onze fotograaf! Geen wachtwoord?

Vraag het aan!

Fotosite Nieuwenoord